12+ Mẫu phân tích cảnh cho chữ trong chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

Nguyễn Tuân, một nghệ sĩ lớn của văn học Việt Nam hiện đại, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua phong cách nghệ thuật tài hoa, uyên bác. Trong tác phẩm "Chữ người tử tù", ông không chỉ tái hiện tài năng và phẩm chất cao đẹp của nhân vật Huấn Cao mà còn khắc họa một cảnh tượng đặc sắc – cảnh cho chữ. Trong bài viết này, Vanhocvn.net sẽ chia sẻ đến bạn những mẫu phân tích đặc sắc về cảnh cho chữ trong tác phẩm này.

Phân tích cảnh cho Chữ trong chữ người tử tù chọn lọc hay nhất

Nguyễn Tuân, nhà văn nổi tiếng của văn học Việt Nam hiện đại, sinh ra trong một gia đình nhà nho khi Hán học đã suy tàn. Suốt cuộc đời mình, ông không ngừng “săn tìm cái đẹp,” coi đó là lẽ sống, là nguồn cảm hứng bất tận. Tác phẩm "Chữ người tử tù", in trong tập truyện "Vang bóng một thời", đã đánh dấu tài năng vượt trội của Nguyễn Tuân trước Cách mạng tháng Tám. Tác phẩm không chỉ đạt tới độ hoàn mỹ về nghệ thuật mà còn khắc họa sâu sắc vẻ đẹp lãng mạn của người anh hùng Huấn Cao trong cảnh cho chữ – một cảnh tượng "xưa nay chưa từng có," nơi ánh sáng của thiên lương và cái đẹp chiến thắng bóng tối của nhà tù và cái xấu.

Truyện xoay quanh mối quan hệ đặc biệt giữa Huấn Cao – người nghệ sĩ tài hoa – và viên quản ngục – kẻ tri âm trong một hoàn cảnh đầy éo le. Huấn Cao là một người nghệ sĩ kiệt xuất trong nghệ thuật thư pháp, nét chữ của ông là niềm khao khát của biết bao người có thú chơi chữ thanh cao. Trong số đó có quản ngục, người mơ ước được sở hữu đôi câu chữ của Huấn Cao để treo trong nhà, xem đó như một báu vật tinh thần. Tuy nhiên, nghịch lý ở đây là người nghệ sĩ lại là tử tù sắp chịu án, còn người đam mê cái đẹp lại là viên quan đại diện cho luật pháp triều đình, nơi cái ác và sự tàn bạo ngự trị.

Người ta tưởng rằng mong muốn của viên quản ngục là không tưởng bởi Huấn Cao nổi tiếng chỉ cho chữ những người ông thực sự kính trọng, và quản ngục, trên lý thuyết, không phải là người ông sẽ để tâm. Nhưng điều kỳ diệu đã xảy ra: sự cao quý trong tâm hồn và lòng kính ngưỡng chân thành của viên quản ngục đã lay động trái tim Huấn Cao. Đêm cuối cùng ở nhà lao tỉnh Sơn, Huấn Cao đã dành những nét chữ đẹp nhất của mình để tặng cho quản ngục. Hành động ấy không chỉ là để phô diễn tài năng, mà còn là lời cảm tạ, tri âm trước tấm lòng trân quý cái đẹp của viên quản ngục.

Cảnh cho chữ được Nguyễn Tuân miêu tả bằng ngòi bút tài hoa, đầy cảm hứng, tạo nên một bức tranh đầy tính biểu tượng. Cảnh diễn ra trong không gian đặc biệt – một buồng giam chật hẹp, ẩm thấp, tường phủ đầy mạng nhện và nền đất ngập mùi phân chuột, phân gián. Thế nhưng, chính nơi đó lại trở thành một “thánh đường” của cái đẹp, khi ánh sáng của bó đuốc và mùi thơm của mực tàu xóa tan mọi u ám, ô trọc.

Ba nhân vật hiện lên với những tư thế khác nhau: Huấn Cao, dù cổ đeo gông, chân vướng xiềng, vẫn ung dung vẽ từng nét chữ mạnh mẽ, vuông vức, thể hiện hoài bão và khí phách ngang tàng. Viên quản ngục, người đại diện cho quyền lực pháp luật, lại cúi mình khúm núm, trân trọng từng nét chữ. Thầy thơ lại, run run bê chậu mực, góp phần vào khoảnh khắc kỳ diệu. Sự đối lập về địa vị, tư thế giữa các nhân vật càng làm nổi bật sự hòa quyện của tâm hồn trong một không gian mà cái đẹp trở thành trung tâm.

Những nét chữ của Huấn Cao không chỉ là sự phô diễn tài năng mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Ông khuyên quản ngục rằng: “Ở đây khó giữ thiên lương cho lành vững, thầy nên tìm về quê mà sống để giữ lấy tâm hồn trong sạch.” Lời khuyên ấy thể hiện trách nhiệm của người sáng tạo cái đẹp với người thưởng thức. Để trân trọng cái đẹp, không chỉ cần tâm hồn thanh cao mà còn cần một môi trường sống trong lành, không bị cái xấu lấn át. Huấn Cao, dù sắp đi vào cõi chết, vẫn nghĩ đến việc gìn giữ thiên lương cho người tri âm. Đó là sự chiến thắng của ánh sáng trước bóng tối, của cái thiện trước cái ác.

Nguyễn Tuân thành công trong việc sử dụng thủ pháp tương phản để làm nổi bật ý nghĩa của cảnh cho chữ. Bóng tối của buồng giam, nơi đầy rẫy sự ô uế, đối lập với ánh sáng của bó đuốc, của những nét chữ rực rỡ trên nền lụa trắng. Mùi hôi hám của nhà tù không thể át được hương thơm của mực tàu, mùi hương tượng trưng cho nhân cách cao đẹp và sự sáng tạo của con người. Quản ngục, người đại diện cho luật pháp, lại cúi mình trước người tử tù – biểu tượng của sự lật đổ những giá trị lỗi thời, đề cao cái đẹp và thiên lương.

Cảnh cho chữ trong "Chữ người tử tù" là một cảnh “xưa nay chưa từng có.” Thú chơi chữ vốn là một thú tao nhã, thường diễn ra trong không gian thanh cao, trang nhã, nhưng ở đây lại được thực hiện trong nhà ngục – nơi bóng tối và cái ác thống trị. Điều này không chỉ khắc họa sự đối lập đầy kịch tính mà còn thể hiện quan điểm thẩm mỹ của Nguyễn Tuân: cái đẹp gắn liền với cái thiện, cái tài phải đi đôi với cái tâm. Cảnh tượng này còn gửi gắm thông điệp sâu sắc: cái đẹp không chỉ vượt lên trên cái xấu mà còn có sức mạnh cảm hóa, dẫn dắt con người hướng về những giá trị chân – thiện – mỹ.

Qua "Chữ người tử tù," Nguyễn Tuân đã để lại một áng văn đầy cảm xúc và giá trị thẩm mỹ. Cảnh cho chữ là đỉnh cao của tác phẩm, nơi cái đẹp và thiên lương chiến thắng bóng tối và sự tàn bạo. Qua đó, tác giả không chỉ ca ngợi vẻ đẹp truyền thống của văn hóa dân tộc mà còn khẳng định rằng: cái đẹp chân chính có khả năng cảm hóa con người, hướng họ tới sự hoàn thiện và cao cả.

Phân tích cảnh cho Chữ trong chữ người tử tù văn mẫu

Nguyễn Tuân, một nghệ sĩ lớn của văn học Việt Nam hiện đại, được biết đến với khát vọng mãnh liệt hướng đến cái đẹp. Ông là bậc thầy trong việc khắc họa nhân vật với tư cách nghệ sĩ, luôn trân trọng và tôn vinh tài năng, nhân cách. Trong truyện ngắn “Chữ người tử tù”, Nguyễn Tuân đã sáng tạo nên một tình huống truyện độc đáo – cảnh cho chữ trong nhà tù, được ví như "một cảnh tượng xưa nay chưa từng có". Tình huống này không chỉ là đỉnh điểm của tác phẩm mà còn chứa đựng tư tưởng lớn lao về sự chiến thắng của ánh sáng trước bóng tối, của cái đẹp trước cái xấu.

Cảnh cho chữ xuất hiện ở cuối tác phẩm, khi viên quản ngục nhận được công văn xử tử Huấn Cao. Trong không gian ngục tù tăm tối, nơi nhơ bẩn và xô bồ, một sự kiện lạ thường diễn ra: người tử tù, cổ đeo gông, chân vướng xiềng, lại ung dung viết những nét chữ tuyệt đẹp trên nền lụa trắng tinh, giữa ánh sáng đỏ rực của ngọn đuốc tẩm dầu. Đối diện ông là viên quản ngục và thầy thơ lại, những người khúm núm, kính cẩn như đang đứng trước một bậc thầy tài hoa.

Không gian và thời gian của cảnh cho chữ được tác giả miêu tả mang đậm tính đối lập. Nơi ngục tù vốn đầy bóng tối, bẩn thỉu nay lại trở thành nơi sáng tạo nghệ thuật – một không gian thiêng liêng của cái đẹp. Thời gian không chỉ là đêm cuối cùng của Huấn Cao mà còn là khoảnh khắc bất tử của cái đẹp, khi nó vượt qua mọi giới hạn của sự giam cầm và tăm tối để tỏa sáng rực rỡ.

Trong cảnh tượng này, trật tự xã hội bị đảo lộn. Người tử tù, kẻ bị kết án tử hình, lại trở thành người ban phát cái đẹp, răn dạy lẽ sống, trong khi viên quản ngục – đại diện cho quyền lực – lại cúi mình kính phục. Đây là sự gặp gỡ kỳ lạ giữa Huấn Cao, một người tài hoa, nghĩa khí, và viên quản ngục, người biết trân trọng thiên lương và yêu cái đẹp. Trên bình diện xã hội, họ đối lập, nhưng trên bình diện nghệ thuật, họ lại là tri âm, tri kỷ.

Nguyễn Tuân đã khéo léo sử dụng sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối để làm nổi bật sự chiến thắng của cái đẹp. Ánh sáng của bó đuốc, của nét chữ tỏa ra từ nền lụa trắng, vượt lên trên bóng tối ngục tù, biểu trưng cho sức mạnh của thiên lương, cái đẹp và cái thiện. Qua đó, tác phẩm khẳng định chân lý: cái đẹp không chỉ chiến thắng cái xấu mà còn có sức mạnh cảm hóa và hướng con người đến với điều thiện.

Sau khi hoàn thành nét chữ cuối cùng, Huấn Cao đã khuyên viên quản ngục “đổi chỗ ở” để giữ gìn thiên lương, tiếp tục sống với lý tưởng cao đẹp của mình. Lời khuyên ấy chứa đựng tư tưởng nhân văn sâu sắc: cái đẹp có thể nảy sinh trong môi trường xấu xa nhưng không thể trường tồn nếu phải chung sống với cái ác. Việc chơi chữ không chỉ là thú vui tao nhã mà còn là biểu hiện của nhân cách, một cách sống mang đậm văn hóa.

Trước lời khuyên của Huấn Cao, viên quản ngục xúc động nghẹn ngào: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Hành động ấy thể hiện sự cảm phục sâu sắc dành cho một nhân cách lớn, đồng thời đánh dấu bước chuyển biến của quản ngục, từ một người sống trong môi trường đen tối trở thành người hướng đến ánh sáng của thiên lương.

Cảnh cho chữ không chỉ là đỉnh cao của nghệ thuật xây dựng tình huống mà còn mang ý nghĩa tư tưởng sâu sắc. Qua hình tượng Huấn Cao – một người tử tù nhưng vẫn tỏa sáng với tài năng và phẩm chất cao cả – Nguyễn Tuân đã gửi gắm niềm tin vào sức mạnh bất diệt của cái đẹp, của thiên lương. Dẫu cuộc đời có tăm tối đến đâu, ánh sáng của cái đẹp và cái thiện vẫn luôn tồn tại và lan tỏa.

“Chữ người tử tù” không chỉ là tác phẩm ca ngợi cái đẹp thuần túy mà còn là sự kết tinh của quan điểm nghệ thuật gắn liền với đạo đức và nhân cách. Cảnh cho chữ là biểu tượng cho sự bất diệt của thiên lương, của tài hoa và nhân cách cao thượng. Với ngôn ngữ cổ kính, nhịp điệu chậm rãi, bút pháp tả thực và phân tích tâm lý tinh tế, Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công một bài ca bi tráng về vẻ đẹp và sức mạnh của con người trước bóng tối, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.

Phân tích cảnh cho Chữ trong chữ người tử tù chi tiết

"Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân là một tuyệt tác truyện ngắn, đạt đến đỉnh cao trong nghệ thuật khắc họa cái đẹp. Tác phẩm nhấn mạnh chân lý: ngay cả trong hoàn cảnh u tối nhất, cái đẹp vẫn luôn trường tồn, vượt lên mọi nghịch cảnh để tỏa sáng rực rỡ. Cảnh cho chữ – điểm nhấn của toàn bộ câu chuyện – là chi tiết xuất sắc làm nổi bật giá trị nhân văn, khẳng định sức mạnh bất diệt của cái đẹp trong việc thức tỉnh tâm hồn con người.

Nguyễn Tuân, người nghệ sĩ cả đời say mê đi tìm cái đẹp, đã chinh phục độc giả bằng phong cách tài hoa, uyên bác của mình. Trong "Chữ người tử tù", tác giả đặt con người dưới góc nhìn nghệ sĩ, nhìn sự vật từ chiều sâu văn hóa, thẩm mỹ. Tác phẩm nằm trong tập truyện Vang bóng một thời, được xem là viên ngọc quý trong văn học Việt Nam. Qua câu chuyện về Huấn Cao – một người anh hùng tài hoa trong hoàn cảnh ngục tù, Nguyễn Tuân tái hiện chân thực sự chiến thắng của cái đẹp trước mọi giới hạn và xiềng xích của cuộc đời.

Tác giả dựng lên một khung cảnh đặc biệt, “xưa nay chưa từng có” – nơi cái đẹp xuất hiện không phải trong những không gian thanh nhã, tĩnh lặng thường thấy, mà ngay trong nhà giam chật hẹp, tù túng. Không gian buồng giam được miêu tả tỉ mỉ: tường đầy mạng nhện, nền đất bừa bãi phân chuột, phân gián – nơi gợi lên sự u tối, bức bối đến cùng cực. Tuy nhiên, chính tại nơi tưởng như chỉ có sự tăm tối này, cái đẹp lại được khai sinh, tỏa sáng và trở thành cứu cánh.

Trong ánh sáng đỏ rực của bó đuốc tẩm dầu, Huấn Cao – người tử tù mang gông trên cổ, xiềng xích ở chân – đang nghiêng mình, đặt từng nét chữ tài hoa trên tấm lụa trắng tinh. Đối lập với hình ảnh ấy, viên quản ngục khúm núm, kính cẩn, và thầy thơ lại run rẩy bưng chậu mực. Sự tương phản giữa người cho chữ – tử tù mang phẩm chất thiên lương – và người nhận chữ – một kẻ quyền uy, nhưng bị cái đẹp khuất phục – đã được Nguyễn Tuân khắc họa sống động, sâu sắc. Tư thế cúi mình của quản ngục không phải trước một người tù, mà là trước vẻ đẹp và khí phách của người nghệ sĩ.

Cảnh cho chữ là cuộc gặp gỡ giữa ánh sáng và bóng tối, giữa cái cao đẹp và cái tầm thường. Lời khuyên cuối cùng của Huấn Cao dành cho viên quản ngục: “Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy Quản nên thay chốn ở đi” như một ánh sáng soi rọi tâm hồn người lạc lối. Qua lời khuyên ấy, Huấn Cao không chỉ trao đi nét chữ, mà còn mang đến sức mạnh nhân đạo hóa – thức tỉnh cái thiện, cái đẹp trong sâu thẳm con người.

Viên quản ngục, từ một kẻ làm công việc giam cầm, đã cúi mình kính cẩn trước cái đẹp. Câu nói: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh” cùng giọt nước mắt nghẹn ngào chính là minh chứng rõ nét cho sự chuyển hóa đầy cảm động ấy. Cái đẹp, dù ở nơi u ám nhất, vẫn có sức mạnh cứu rỗi, thanh lọc tâm hồn, đưa con người thoát khỏi vòng xoáy tha hóa.

Cảnh cho chữ không chỉ là một chi tiết xuất sắc mà còn là biểu tượng của nghệ thuật đỉnh cao trong truyện ngắn hiện đại. Với bút pháp tương phản, Nguyễn Tuân đã dựng nên một không gian độc đáo, nơi ánh sáng cái đẹp đối chọi với bóng tối ngục tù. Lối hành văn trau chuốt, ngôn từ giàu hình ảnh và sức gợi đã tạo nên một bức tranh kỳ vĩ về chiến thắng của cái đẹp. Đặc biệt, cách Nguyễn Tuân khắc họa nhân vật không chỉ qua hành động mà còn qua tư thế, thái độ đã thể hiện rõ sự tài hoa của ông trong việc tôn vinh cái đẹp và nhân cách.

Cảnh cho chữ trong "Chữ người tử tù" là một sáng tạo nghệ thuật lạ lùng, hiếm có, thể hiện trọn vẹn tư tưởng nhân văn sâu sắc của Nguyễn Tuân. Qua chi tiết này, nhà văn không chỉ ca ngợi cái đẹp mà còn khẳng định sức mạnh vượt lên mọi nghịch cảnh của nó. Cái đẹp, khi đạt đến độ thuần khiết, có khả năng cứu rỗi, thanh lọc và biến đổi con người. Nguyễn Tuân, bằng tài năng và tấm lòng yêu mến cái đẹp, đã để lại một tác phẩm để đời, vang vọng mãi trong lòng độc giả.

>>> Xem thêm: Phân tích bài thơ Trong lời mẹ hát văn mẫu hay được chọn lọc

Trên đây, Vanhocvn.net đã chia sẻ tới bạn những mẫu phân tích cảnh cho chữ trong "Chữ người tử tù" của nhà văn Nguyễn Tuân. Hy vọng qua những bài viết này, bạn đọc sẽ tìm được hướng đi phù hợp cho bài văn của mình, từ đó cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp tuyệt mỹ và giá trị nhân văn mà tác phẩm mang lại. Chúc bạn học tốt và hẹn gặp lại ở những bài viết tiếp theo!

Bài viết cùng chủ đề:

20+ Mẫu phân tích người lái đò sông đà hay nhất được chọn lọc

Bài phân tích Đất nước hay nhất được chọn lọc

Tổng hợp các bài phân tích Tây Tiến hay nhất được chọn lọc

10+ Bài phân tích Việt Bắc hay nhất được chọn lọc